«Տերունական աղոթքն էլ է բանաստեղծություն»

«Զանգակ» գրատանը օրերս տեղի ունեցավ ԲԵՆԻԿ ՍՏԵՓԱՆՅԱՆԻ «Փարոսները հայտնի և անհայտ» բանաստեղծական գրքի շնորհանդեսը: Երիտասարդ բանաստեղծի անդրանիկ ժողովածուն բաղկացած է հինգ շարքից: Ինչպես ասվում է գրքի անոտացիայում` նոր հայացքով են բացապարզվում ժամանակակից կյանքը`բարդ և հետաքրքիր, ինչպես նաև մանկության հուշը, հայրենիքի ու բնության հզոր կապը: Բենիկ Ստեփանյանին ուղված մեր հարցերը քաղված են իր իսկ բանաստեղծություններից:

-«Փարոսները հայտնի և անհայտ»: Ինչո՞ւ ընտրեցիք այս վերնագիրը:
-Հետաքրքիր բան տեղի ունեցավ, ինձ համար շատ անսպասելի: Երբ այն դարձավ այս տարվա Հայաստանի պետական ֆիլհարմոնիայի մեծ դահլիճում տեղի ունեցած Պոեզիայի միջազգային օրվան նվիրված երեկոյի խորագիրը, այդ նույն տողերով սկսվող բանաստեղծությունս մի տեսակ ավելի արժևորվեց` ինձ համար հեշտացնելով ժողովածուի վերնագիր ընտրելու դժվարին գործը:

- Գրականագետ Անի Փաշայանը գրքի առաջաբանում նկատում է, որ «Փարոսները հայտնի և անհայտ» ինքնատիպ ժողովածուի բանաստեղծական ողնաշարը սերն է: Գրում եք.

«Սերը պարտադիր նախապայման է
աշխարհներիդ
Ծակուծուկերում անգամ»...
Իսկ մե՞ր աշխարհի համար, մե՞ր օրերում:

-Ժողովածուիս բանաստեղծությունների մեծ մասը սիրո մասին է: Սերը փրկօղակ է հենց մե՛ր աշխարհի համար և մանավանդ մե՛ր օրերում:

-Անի Փաշայանը համոզված է նաև, որ որպես ժամանակակից պոետ կհետաքրքրեք նաև օտար ընթերցողին: Թարգմանվե՞լ են Ձեր գործերը, դրսի ընթերցողին ներկայանալու առումով ի՞նչ քայլեր են արվել (արվելու): Չե՞ք կարծում` որ մեր գրողները նույնիսկ մեր երկրի սահմաններում ինչպես հարկն է չեն ներկայացվում:

-Բանաստեղծություններս արդեն թարգմանվել են այլ լեզուներով և հաջորդ տարի կներկայացվեն: Թող անակնկալ մնան մանրամասները: Իսկապես, շատ ցավալի է: Մենք այսօր չենք գնահատում մեր ժամանակակից գրականությունը, մեր գրողներին, և հաճախ նրանք դրսում ավելի են գնահատվում... Մեծ բացեր կան այս առումով:
-Ասում եք` «Կյանքից խլած մե՛ր ժամանակը….», ու ժամանակը բոլորովին ուրիշ երանգ է ստանում: Տարբե՞ր է ժամանակի զգացողությունը բանաստեղծական աշխարհում և այդ աշխարհից դուրս:

-Իհարկե, տարբեր է: Ժամանակը գրականության արթնությունն է, ամենամեծ կապը իրականության հետ: Կյանքը մենք ապրում ենք դանդաղ հոսքով: Իսկ բանաստեղծական աշխարհում ժամանակն է՛լ ավելի է փոքրանում, պիտի հասցնես ասել` հեռացնելով հե՛նց ժամանակից, որ ընթերցողը գերագույն հաճույք ստանա` կարդալով տողդ, բառդ, զգացածդ:
ՈՒրեմն, բանաստեղծական աշխարհում աշխարհից վերցրած ժամանակը պիտի ճիշտ օգտագործել:

-«Բանաստեղծությունները, որ տանում եք ձեր սենյակ առավոտյան ընթերցելու համար» ինչպե՞ս են ծնվում:

-Նյութը, թեման խմորվում են մեջս, թանձրանում, չեմ շտապում թղթին հանձնել, իսկ երբ հանձնում եմ, ինքս էլ հաճախ չեմ հասկանում` ինչպես կատարվեց...
Առավոտներս սկսում եմ ընթերցանությամբ, բայց ոչ իմ բանաստեղծությունների, այլ իմ սիրելի բանաստեղծների:
-Աստծուն ուղղված շնորհակալությամբ է ավարտվում ժողովածուն` արև- առաստաղ- Աստված` հետաքրքիր կոլաժով: Բանաստեղծությունը աղո՞թք է:

-Պոեզիան, անշուշտ, սեր է և աղոթք: Տերունական աղոթքն էլ է բանաստեղծություն: Շատ եմ սիրում շնորհակալություն հայտնել: Իսկ բանաստեղծություն գրելն ամենամեծ աղոթք-խոստովանությունն է:

-Ձեր բանաստեղծությունները լույս են տեսել մամուլում, գրական տարեգրքերում: Մեր օրերում մամուլն ու համացանցը հարթո՞ւմ են գրողի ճանապարհը` ընթերցող-գրող կապ ստեղծելու առումով:

-Չնայած տարիներ շարունակ ժողովածու ունենալը երազանք է եղել ինձ համար, բայց առաջնային եմ համարում գրական մամուլում հանդես գալը: Ինձ համար վճռորոշ եղավ 2014-ին գրականագետ, գրաքննադատ Անի Փաշայանի գնահատականը, որը ներկայացրեց «Գրական թերթում»: Եվ նորեն շնորհակալություն եմ ուզում հայտնել այն թերթերին, ամսագրերին, տարեգրքերին, կայքերին, «Երկիր մեդիա» հեռուստաալիքին, որ ինձ ներկայացրել են: Ընթերցող-գրող գրական կապ ստեղծելու առումով, այո, հարթում են, անշուշտ: Այսօր առանց համացանցի հնարավոր չէ պատկերացնել մեր առօրյան:

-Պոեզիան այսօր ունի՞ ընթերցող:

-Ամեն մարդ իր հոգու երգը ունի, բոլորն էլ օազիս են փնտրում: Ինձ համար այն պոեզիան է, գուցե շատերի համար... Դժվար է գտնել այդ թիվը, մարդկանց քանակը: Բայց հասկացել եմ, որ պոեզիա պետք է բոլորին, որովհետև այն բառերի կամ մտքերի խումբ չէ միայն, այլ տիեզերքի հետ անմիջական կապ, մեր ենթագիտակցականի խոր դրսևորում:

-Քննադատություններին ինչպե՞ս եք վերաբերվում:

-Նայած թե ով է քննադատս... Իհարկե, լավ քննադատությունը օգնում է, շահեկան է եղել գրողի համար միշտ էլ:
-Ի՞նչ խնդիր, մտահոգություն ունի գրողը մեր օրերում:

-Գրողը պիտի ապրի գրականությամբ, բոլոր առումներով: Պիտի մտածի գրելու մասին միայն: Մեր գրողները, հիմնականում, իրենց ժամանակի մեծ մասը չեն հատկացրել ստեղծագործելուն, քիչ են թարգմանվել ու քիչ են ճամփորդել: Իսկ ինչո՞ւ, պատճառները պարզ են: Թումանյանի մտահոգություններն այս խնդրի շուրջ, ցավոք, արդիական են դեռ:

Զրուցեց Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆԸ

Լուսանկարներ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ